w świecie

- byliśmy święcie przekonani, że… we could swear that…

- jest święcie oburzony na cały ten świat he is full of righteous indignation at this world

- święcie wierzyła w jego opowieści she firmly believed in his stories

- uważają, że im się to święcie należy they think it’s their God-given right

* * *

n; patrz świat

* * *

zob. święto.

strongly; święcie w coś wierzyć swear by sth; być święcie przekonanym be absolutely sure.

- byliśmy święcie przekonani, że… we could swear that…

- jest święcie oburzony na cały ten świat he is full of righteous indignation at this world

- święcie wierzyła w jego opowieści she firmly believed in his stories

- uważają, że im się to święcie należy they think it’s their God-given right

* * *

n; patrz świat

* * *

zob. świat.

свято, твёрдо;

* * *

święcie adv: święcie przekonany felsenfest überzeugt;

święcie wierzyć w (A) fest glauben an (A)

Świecie n (-a; bpl) Schwetz n

świecie [ɕfjɛʨ̑iɛ]

loc Sg von świat

* * *

Gen. -a Loc. - ecie

1. (= to, co otacza człowieka) world; Nowy Świat the New World, Western Hemisphere; Stary Świat the Old World; Trzeci Świat the Third World; tamten świat the other l. next world; ten świat l. świat doczesny this world; części świata geogr. continents; koniec świata end of the world; koniec świata! this is unbelievable!; mistrz świata world champion; możni l. wielcy tego świata the most influential people in the world; oś świata astron. axis of the Earth; obywatel świata cosmopolitan, cosmopolite; okno na świat window on l. to the world; ósmy cud świata eigth wonder of the world; pępek świata pot. the most important person in the world; rekord świata world record; strony świata geogr. cardinal points; do końca świata till the end of time, till the end of the world; forever; stary jak świat (as) old as the hills l. time; nikt/nic na świecie absolutely nobody/nothing; ktoś/coś nie z tego świata sb/sth unrealistic, sth strange/weird; sb/sth not of this world; ktoś nie wie, po jakim świecie chodzi sb is a daydreamer; bywały w świecie (= obyty) well-mannered; (= taki, który widział świat, dużo podróżował) man of the world, worldling, worldly person; (drań) jakiego świat nie widział unheard-of (villain); błagać l. prosić na wszystko w świecie ask l. beg earnestly; być dla kogoś całym światem mean the world to sb; być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; być na świecie live, exist; być odciętym od świata be cut off from the rest of the world; być l. zostać samym na świecie have no living relatives left; chodzić po świecie exist; kląć na czym świat stoi swear like a trooper; nie wiedzieć o bożym świecie know nothing, have never heard of anything; podbić świat be a success, become world-famous; przyjść na świat lit. come into the world; puścić coś w świat release sth, make sth public; świata nie widzieć poza kimś think the world of sb; świat się nie kończy na kimś/czymś there are people/things more important than sb/sth; there are plenty of fish in the sea; świat stoi przed kimś otworem l. należy do kogoś the world is sb's oyster; umrzeć dla świata isolate o.s. from the rest of the world; używać świata live it up; wydać na świat bring into the world; wyprawić kogoś na tamten świat pot. dispatch sb, do sb in; zachowywać się, jakby świat do kogoś należał be overly self-confident; zapomnieć o całym świecie forget about everything; zejść ze świata leave this world; zobaczyć kawał świata have seen a lot, have travelled a lot; za żadne skarby świata l. za nic w świecie not for the whole world, not for all the world; cholerny świat! pot. life sucks!

2. (= środowisko) circles, community; world; świat artystyczny artistic circles; świat literacki literary circles; świat muzułmański the Muslim world; świat naukowy scholarly community.

3. biol. world; świat dzikiej przyrody wildlife; świat fauny i flory animal and plant world, fauna and flora.

4. (= sfera) world.

- podróż dookoła świata a journey round a. around the world

- najwyższy/największy na świecie the highest/largest in the world

- stary jak świat as old as the hills

- jest taka mgła, że świata nie widać it’s so foggy a. misty (that) you can’t see anything

- odsunąć się od świata to withdraw a. retire from the world

- chcieć zmienić świat to want to change the world

- szeroki świat the world at large

- iść w świat to go out into the world

- wiadomości ze świata world news

- podwodny świat the submarine world

- cały świat ją podziwiał the entire world admired her

- świat artystyczny/naukowy the word of art/science

- świat przestępczy the criminal world

- świat organiczny/nieorganiczny the organic/inorganic world

- świat zwierząt the animal world

- świat z betonu i szkła a world of concrete and glass

- świat dźwięków/cyfr the world of sound(s)/numbers

- świat marzeń the world of dreams

- wojna światów war of the worlds

- świat realny the real world

- świat duchowy the spiritual world

- □ Nowy Świat książk. the New World

- Stary Świat książk. the Old World

- Trzeci Świat Polit. the Third World

■ elegancki świat żart. high society

- wielki a. szeroki świat the rich and (the) famous

- ten świat this world

- nie z tego świata not of this world

- zejść z tego świata książk. to depart this life euf.

- przenieść a. wyprawić się na tamten świat to go to meet one’s Maker żart.; to go the way of all flesh

- wyprawić a. wysłać kogoś na tamten świat to dispatch sb (into the next world) żart., to send sb to meet their Maker żart.

- tamten świat the next world, the afterworld

- dwa światy (odrębne środowiska) two different worlds; (o osobach) completely different characters

- jak świat światem (zawsze) since time immemorial; (nigdy) never

- za nic w świecie not for all the world

- błagać a. prosić na wszystko w świecie to beg for all one is worth

- na oczach świata in public, in full view (of the public)

- bywać w świecie a. chodzić po świecie to walk the earth

- podbić świat to conquer the world

- świata nie widzieć poza kimś/czymś to think all the world of sb

- przyjść na świat książk. to be born

- puścić w świat to spread [wiadomość, plotkę]

- wejść w świat to enter society

- wyrzec się świata książk. to renounce the world książk.

- zapomnieć o całym a. bożym świecie to be oblivious to the whole a. entire world

- żegnać się ze światem książk. to take one’s leave of the world

- świat idzie naprzód a. do przodu the world is advancing (all the time)

- świat stoi przed kimś otworem the world is sb’s oyster

- świat się do góry nogami przewraca pot. the whole world’s gone crazy pot.

- świat i ludzie! pot. that’s more than enough

• вселенная

• грунт

• заземление

• земля

• мир

• почва

• суша

* * *

свет, мир

światło свет (освещение)

syn (przed imieniem ojca) книжн. свет (сын)

* * *

♂ мир; свет;

na świecie в мире;

б) порядочное расстояние, порядочный отрезок пути;

\świat na kimś, czymś się nie kończy свет клином не сошёлся на ком-л., чём-л.

* * *

- świat zabity deskami

- świat drogi

- świat ludzi

Welt [vɛlt] <-, -en> f

1) kein Pl ( die Erde)

die \Welt świat m

auf der \Welt na świecie

in aller \Welt [herumkommen] [jeździć] po całym świecie

wer in aller \Welt...? kto na świecie...?

auf die \Welt kommen przyjść na świat

2) kein Pl (fam: die Menschen)

alle \Welt cały świat m

3) ( politische Sphäre)

die westliche \Welt Zachód m

die Alte/Neue \Welt Stary/Nowy Świat

die Dritte \Welt Trzeci Świat

4) davon geht die \Welt nicht unter ( fam) od tego świat się nie zawali

nicht die \Welt kosten ( fam) nie kosztować fortuny

etw aus der \Welt schaffen usunąć coś raz na zawsze

nicht aus der \Welt sein ( fam) Ort: nie być [o leżeć]; na końcu świata, Person: nie mieszkać na końcu świata

etw in die \Welt setzen puścić coś w świat

um nichts in der \Welt za nic w świecie

* * *

zob. święta.

świat m (-a; -y) Welt f; fig Reich n;

tamten świat REL Jenseits n;

Trzeci Świat POL Dritte Welt f;

podróż f dookoła świata Weltreise f;

jeździć po świecie viel herumgekommen sein;

na całym świecie in aller Welt;

świata nie widzieć poza (I) jemanden anhimmeln;

za nic w świecie um nichts in der Welt;

na tym świat się nie kończy fam. davon geht die Welt nicht unter;

przejechać się pf na tamten świat (umrzeć) fam. abkratzen;

jak świat światem seit Menschengedenken;

kląć na czym świat stoi heftig fluchen;

pępek m świata der Nabel der Welt;

szeroki świat die große weite Welt

świat [ɕfjat] < dat -u> m

1) Welt f

na całym świecie auf [ lub in] der ganzen Welt

przyjść na \świat auf die Welt kommen

wydać na \świat zur Welt bringen, in die Welt setzen

Trzeci Świat pol die Dritte Welt

\świat przestępczy Verbrecherwelt f, Unterwelt f ( fig)

2) ( środowisko)

\świat fauny/flory Tier-/Pflanzenwelt f, Tier-/Pflanzenreich nt

3) ( przen sfera) dźwięków Reich nt

4) na końcu \świata am Ende der Welt

koniec \świata Weltuntergang m

to jeszcze nie koniec \świata das ist doch kein Weltuntergang

obywatel \świata Weltbürger(in) m(f)

okno na \świat Fenster nt zur Welt

pępek \świata Nabel m der Welt

stary jak \świat steinalt

wielki \świat die große Welt

puścić coś w \świat etw in die Welt setzen

\świata poza kimś nie widzieć in jdn vernarrt sein

dwa \światy [zwei] Welten

jak \świat \światem seit Urzeiten, seit Menschengedenken

tamten \świat das Jenseits

ten \świat das Diesseits

\świat się nie kończy na kimś/czymś an jdm/etw geht die Welt nicht zu Grunde

[kochać kogoś] nad wszystko w świecie [jdn] über alles in der Welt [lieben]

za nic w świecie [ lub za żadne skarby \świata] ! um nichts in der Welt!

- jest wielu znanych aktorów there are many well known actors

- nie ma nikogo, kto mógłby to zrobić there’s no one who could do it

- czy jest Bóg, czy go nie ma? does God exist, or not?

- był sobie kiedyś stary król there was a. lived once an old king

- nie było cię jeszcze wtedy na świecie this was before you were born

- kiedy mnie już z wami nie będzie euf. when I am no more a. I am no longer with you euf.

- myślę, więc jestem I think, therefore I am

- być albo nie być to be or not to be

- to dla nas być albo nie być this is our to be or not to be, this is our Waterloo

- nie ma już dla niej ratunku nothing can save her now

- jest wiele powodów do zadowolenia there’s good reason to be happy

- nie ma obaw a. strachu pot. ! no problem! pot., not to worry! pot.

- nie ma powodu do obaw there is no reason a. need to worry

- są sprawy, których nigdy nie zrozumiesz there are (certain) things that you’ll never understand

- nie ma co płakać/gadać it’s no use crying/talking (about it)

- nie ma co żałować (there’s) no need to be sorry

- nie ma co a. czego żałować it’s no great loss

- nie ma czemu się dziwić, że… it’s no surprise a. wonder that…

- nie ma o co się kłócić there’s nothing to quarrel about

- nie ma czym się martwić/czego się bać there’s nothing to worry about/to be afraid of

- nie ma z czego być dumnym (it’s) nothing to be proud of

- nie ma z czego się cieszyć/śmiać there’s nothing to rejoice/to laugh about

- „dziękuję za podwiezienie” – „nie ma za co” ‘thanks for the lift’ – ‘don’t mention it’ a. ‘you’re welcome‘

- „przepraszam, że panu przerwałem” – „nie ma za co” ‘sorry I interrupted you’ – ‘that’s all right’

- już cię/was nie ma! off with you!

- być w pracy/szkole to be at work/at school

- być w teatrze/na koncercie to be at the theatre/at a concert

- teraz wychodzę, ale będę w domu o piątej I’m going out now, but I’ll be home at five

- dzisiaj nie ma go w biurze he’s not in the office today

- w pokoju nikogo nie ma/nie było there is/was no-one in the room

- jest już piąta, a jego jak nie ma, tak nie ma it’s already five, and he’s still not here a. there’s still no trace of him

- „czy jest Robert?” – „nie, nie ma go, jest jeszcze w szkole” ‘is Robert in?’ – ‘no, he’s not, he’s still at school’

- „są jeszcze bilety na ostatni seans?” – „niestety, już nie ma” ‘do you still have tickets for the last showing?’ – ‘sorry, all sold out’

- czy będziesz jutro w domu? ‘will you be at home a. in home tomorrow?’

- kiedy (ona) będzie znowu w Warszawie? when will she be in Warsaw again?

- byłem wczoraj u Roberta/u babci I was at Robert’s/granny’s yesterday, I went to see Robert/granny yesterday

- był przy narodzinach swojej córki he was present at the birth of his daughter

- nigdy nie byłem w Rosji I’ve never been to Russia

- „skąd jesteś?” – „(jestem) z Krakowa/Polski” ‘where are you from?’ – ‘(I’m) from Cracow/Poland’

- „gdzie jesteś?” – „tutaj!” ‘where are you?’ – ‘(I’m) here!’

- „jestem!” (przy odczytywaniu listy) ‘here!’, ‘present’

- będąc w Londynie, odwiedziłem Annę when a. while I was in London I went to see Anna

- biblioteka jest w budynku głównym the library is in the main building

- w jednym pudełku jest dziesięć bateryjek there are ten batteries in a packet

- w domu nie było nic do jedzenia there was nothing to eat at home a. in the house

- co jest w tym pudle? what’s in this box?

- gdzie jest moja książka/najbliższa apteka? where’s my book/the nearest chemist’s?

- co jest dzisiaj na lunch? what’s for lunch today?

- wczoraj na kolację był dorsz there was cod for dinner yesterday

- „dużo masz tych ziemniaków?” – „oj, będzie” pot. ‘got a lot of those spuds?’ – ‘loads’ pot.

- będzie, będzie, więcej się nie zmieści pot. that’s plenty a. that’ll do, there’s no room for any more

- jest godzina druga po południu it’s two in the afternoon a. two p.m.

- nie ma jeszcze szóstej rano it’s not yet six a.m.

- zanim dotrzemy do domu, będzie ósma wieczorem/północ it’ll be eight p.m./midnight by the time we reach home

- był maj it was in May

- to było w grudniu 1999 it was in December 1999

- to było dawno, dawno temu this was a long, long time ago

- jest piękny ranek it’s a fine morning

- jest mroźno/upalnie it’s nippy/hot

- wczoraj był deszcz/mróz it was raining/freezing yesterday

- ciekawe, czy jutro będzie pogoda I wonder if it’s going to be fine tomorrow

- nie pamiętam dokładnie, to było dość dawno temu I can’t really remember, it was some time ago

- z niego jeszcze coś będzie he’ll turn out all right

- co z niego będzie? how will he turn out?, what will become of him?

- będzie z niego dobry pracownik he’ll be a good worker

- kuchmistrz to z ciebie nie będzie you’ll never make a chef

- z tych kwiatów nic już nie będzie these flowers/plants have had it pot.

- z naszych planów/wakacji nic nie będzie nothing will come of our plans/holidays

- nic z tego nie będzie it’s hopeless

- nic dobrego z tego nie będzie nothing good will come of it

- tyle pracy i nic z tego nie ma (he’s done) so much work and nothing to show for it

- koncert/egzamin jest jutro the concert/exam is tomorrow

- zebranie było w sali konferencyjnej the meeting was (held) in the conference room

- jutro nie będzie a. nie ma lekcji there are no classes tomorrow

- był do ciebie telefon there was a phone call for you

- czy były do mnie jakieś telefony? has anyone called me?

- był wypadek w kopalni there was an accident in the mine

- co będzie, jeśli nie zdasz egzaminu? what’s going to happen if you fail the exam?

- co będzie, jeśli ktoś nas zobaczy? supposing a. what if someone sees us?

- nie martw się, wszystko będzie dobrze don’t worry, it’ll be a. it’s going to be fine

- w życiu bywa rozmaicie you never know what life may bring

- opowiedziałem jej wszystko, tak jak było I told her everything just as it happened

- co ci/jej jest? what’s the matter with you/her?

- coś mi/jemu jest something’s the matter with me/him

- czy jemu coś jest? is anything the matter with him?

- nic mu nie będzie, to tylko przeziębienie he’ll be fine, it’s only a cold

- być na weselu/zebraniu to be at a wedding/meeting

- wczoraj byliśmy na przyjęciu we were at a reception yesterday

- być w liceum/na uniwersytecie to be at secondary school/at university

- być na studiach to be a student a. at college

- być na prawie/medycynie to study law/medicine

- był na trzecim roku anglistyki he was in his third year in the English department

- być na kursie komputerowym to be on a computer course

- być na wojnie to go to war

- być pierwszym/drugim to be the first/second to arrive

- był na mecie trzeci he came third

- czy był już listonosz? has the postman been a. come yet?

- być pod urokiem/wrażeniem kogoś/czegoś to be charmed/impressed by sb/sth

- być pod wpływem kogoś/czegoś to be under the influence of sb/sth

- prowadzić samochód, będąc pod wpływem alkoholu to drive while under the influence of alcohol

- być w ciąży to be pregnant

- być w dobrym/złym humorze to be in a good/bad mood

- nie być w nastroju do zabawy not to feel like going out a. partying

- być w doskonałej formie to be in excellent form a. in fine fettle

- być w strachu to be scared

- być w rozpaczy to be in despair

- bądźmy dobrej myśli let’s hope for the best

- jestem przed obiadem I haven’t had my lunch yet

- jestem już po śniadaniu I’ve already had breakfast

- był siedem lat po studiach he had graduated seven years earlier

- być po kielichu/po paru kieliszkach pot. to have had a drop/a few euf.

- być na diecie to be on a diet

- być na kaszce a. kleiku to be on a diet of gruel

- być na emeryturze/rencie to be on a pension

- sukienka jest do kolan the dress is knee-length

- wody było do kostek the water was ankle-deep

- firanka była do połowy okna the net curtain reached halfway down the window

- chwila nieuwagi i było po wazonie one unguarded moment and the vase was smashed to pieces

- jest już po nim/nas! it’s curtains for him/us! pot.

- jeszcze chwila i byłoby po mnie another instant and it would have been curtains for me a. would have been all up with me pot.

- być nauczycielem/malarzem to be a teacher/painter

- kiedy dorosnę, będę aktorem when I grow up, I’ll be an actor

- być Polakiem/Duńczykiem to be Polish/Danish

- borsuk jest drapieżnikiem the badger is a predator

- nie bądź dzieckiem! don’t be childish a. such a child!

- jestem Anna Kowalska I’m Anna Kowalska

- „cześć, to ty jesteś Robert?” – „nie, jestem Adam” ‘hi, are you Robert? a. you’re Robert, are you?’ – ‘no, I’m Adam’

- co to jest – ma cztery nogi i robi „miau”? what (is it that) has four legs and says ‘miaow’?

- była wysoka/niska she was tall/short

- jest autorką cenioną przez wszystkich she’s an author appreciated by all a. everybody

- mój dziadek był podobno bardzo przystojnym mężczyzną my grandfather is said to have been a very handsome man

- wciąż jest taka, jaką była za młodu she’s still her old self

- kwiaty były żółte i czerwone the flowers were yellow and red

- pizza była całkiem dobra the pizza was quite good

- pojemnik był z drewna/plastiku the container was made of wood/plastic

- z tych listewek byłby ładny latawiec these slats could make a fine kite

- wszystko to były jedynie domysły it was all only conjecture

- czyj jest ten samochód? whose car is this?, who does this car belong to?

- ta książka jest jej/Adama this book is hers/Adam’s, this is her/Adam’s book

- żona była dla niego wszystkim his wife was everything to him

- nie naśladuj innych, bądź sobą don’t imitate others, be yourself

- ta zupa jest zimna this soup is cold

- Maria jest niewidoma Maria is blind

- jesteś głodny? are you hungry?

- Robert jest żonaty/rozwiedziony Robert is married/divorced

- są małżeństwem od dziesięciu lat they’ve been married for ten years

- bądź dla niej miły be nice to her

- bądź tak dobry a. uprzejmy would you mind

- bądź tak miły i otwórz okno would you mind opening the window?

- czy byłaby pani uprzejma podać mi sól would you be kind enough a. would you be so kind as to pass me the salt?

- nie bądź głupi! don’t be a fool!

- cicho bądź! be quiet!

- być w kapeluszu/kaloszach/spodniach to be wearing a hat/rubber boots/trousers

- była w zielonym żakiecie/czarnym berecie she was wearing a green jacket/black beret, she had a green jacket/black beret on

- być za kimś/czymś (opowiadać się) to support sb/sth, to be for sb/sth

- byłem za tym, żeby nikomu nic nie mówić I was for not telling anyone anything

- dwa razy dwa jest cztery two times two is four

- ściany pokoju były pomalowane na różowo the walls of the room were painted pink

- dzieci, które są maltretowane przez rodziców children who are abused by their parents

- tak jest napisane w gazecie that’s what it says in the paper

- samochód będzie naprawiony jutro the car will be repaired by tomorrow

- to musi być zrobione do czwartku this must be done by Thursday

- sukienka była uszyta z czarnej wełenki the dress was made of black wool

- będzie pamiętał a. pamiętać tę scenę przez cały życie he will remember this scene all his life

- będziemy długo go wspominali a. wspominać we shall a. will long remember him

- co by się było stało, gdyby nie jego pomoc what would have happened if it hadn’t been for his help

- byłaby spadła ze schodów (omal nie) she almost fell down the stairs

- byłbym zapomniał! zabierz ze sobą śpiwór I almost a. nearly forgot! take a sleeping bag with you

- jest dopiero wpół do ósmej it’s only half past seven

- nie było co jeść there was nothing to eat

- za ciepło będzie ci w tym swetrze you’ll be too hot in this jumper

- byłoby przyjemnie zjeść razem obiad it would be nice to have lunch together

- wychodzić po zmierzchu było niebezpiecznie it was dangerous going out after dark

- nie kupić tego mieszkania będzie niewybaczalnym błędem not to buy that a. the flat would be an inexcusable mistake

- z chorym było źle/coraz gorzej the patient was bad/getting worse

- z dziadkiem jest nienajlepiej grandfather is poorly

- wszystko będzie na niego he’ll get all the blame

- żeby nie było na mnie I don’t want to get the blame

- na imię było jej Maria her name was Maria

- było dobrze po północy it was well after midnight

- będzie z godzinę/trzy lata temu an hour or so/some three years ago

- będzie kwadrans jak wyszedł he must have left fifteen minutes or so ago, it’s been fifteen minutes or so since he left

- do najbliższego sklepu będzie ze trzy kilometry it’s a good three kilometres to the nearest shop

- nie ma tu gdzie usiąść there’s nowhere here to sit

- w tym mieście na ma dokąd pójść wieczorem there’s nowhere to go at night in this town

- nie ma komu posprzątać/zrobić zakupy there’s no-one to clean/to do shopping

- nie ma z kim się bawić there’s no-one to play with

- trzeba było coś z tym zrobić something had to be done about it

- trzeba było od razu tak mówić why didn’t you say so in the first place?

- czytać można było tylko przy świecach one could read only by candlelight

- jest gorzej niż można było przypuszczać it’s worse than might have been expected

■ bądź zdrów! (pożegnanie) goodbye!, take care!

- być bez forsy/przy forsie pot. to be penniless/flush pot.

- być do niczego (bezużyteczny) [osoba, przedmiot] to be useless a. no good; (chory, słaby) [osoba] to be poorly a. out of sorts

- być może perhaps, maybe

- być może nam się uda perhaps we’ll succeed

- być może a. może być, że… it may happen that…

- być niczym [osoba] to be a nobody

- znałem ją, kiedy jeszcze była nikim I knew her when she was still a nobody

- być przy nadziei a. być w poważnym a. odmiennym a. błogosławionym stanie książk. to be in an interesting condition a. in the family way przest.; to have a bun in the oven euf., pot.

- było nie było (tak czy owak) when all’s said and done, after all; (niech się dzieje co chce) come what may, be that as it may

- było nie było, to już ćwierć wieku od naszego ślubu when all’s said and done a. after all, it’s twenty-five years since we got married

- było nie było, idę pogadać z szefem o podwyżce come what may, I’m going to the boss to talk about a rise

- było siedzieć w domu/nie pożyczać mu pieniędzy pot. serves you right, you should have stayed at home/shouldn’t have lent him money

- było nic mu nie mówić you should have told him nothing

- co będzie, to będzie whatever will be, will be

- co było, to było let bygones be bygones

- co jest? pot. what’s up? pot.

- co jest, do jasnej cholery? dlaczego nikt nie otwiera? what the hell’s going on? – why doesn’t anyone open the door? pot.

- co jest? przyjacielowi paru groszy żałujesz? what’s wrong? – can’t spare a friend a few pence? pot.

- coś w tym jest a. coś w tym musi być there must be something in it

- coś w tym musi być, że wszyscy dyrektorzy będą na tym zebraniu there must be something in it, if all the directors are going to the meeting

- jakoś to będzie things’ll a. it’ll work out somehow pot.

- nie ma co a. rady oh well

- nie ma co, trzeba brać się do roboty oh well, time to do some work

- nie ma co! well, well!

- mieszkanie, nie ma co, widne i ustawne well, well, not a bad flat, airy and well laid out

- ładnie się spisałeś, nie ma co! iron. well, well, you’ve done it now, haven’t you!

- nie ma (to) jak kuchnia domowa/kieliszek zimnej wódki nothing beats a. you can’t beat home cooking/a glass of cold vodka

- nie ma (to) jak muzyka klasyczna give me classical music every time

- nie ma to jak wakacje! there’s nothing like a holiday!

- nie może być! (niedowierzanie) I don’t believe it!, you don’t say!

- niech będzie! oh well!

- niech ci/wam będzie! have it your own way!

- niech mu/jej będzie! let him/her have his/her own way!

- niech tak będzie! (zgoda) so be it!

- tak jest! (owszem) (that’s) right!

- „to jest pańskie ostatnie słowo” – „tak jest, ostatnie” ‘is that your final word?’ – ‘yes, it is’, ‘that’s right’

- tak jest, panie pułkowniku/generale! Wojsk. yes, sir!

- to jest książk. that is, that is to say

- główne gałęzie przemysłu, to jest górnictwo i hutnictwo the main branches of industry, that is (to say) mining and metallurgy

* * *

* * *

jestem jesteś są; będę będziesz bądź

1. (= znajdować się w jakimś stanie l. miejscu) be; (= istnieć) exist, be there; być na diecie be on a diet; być na emeryturze be retired; jestem po robocie I'm finished l. done with work (for today); pewnego razu był sobie król... once upon a time there lived a king...; w ogrodzie były róże there were roses in the garden; w Galaktyce są miliardy gwiazd there are billions of stars in the Galaxy; ile ich jest? how many of them are there?; być w kinie be at the theater; być na wycieczce be on a trip; być w Warszawie be in Warsaw; być u babci na wsi be at grandma's house in the country; być z kimś sam na sam be one on one with sb; od świtu jestem na nogach I have been on my feet all day; Ewa jest na ostatnich nogach Eva is ready to drop l. dead on her feet; jesteś na drodze do zawału you are on the road to a heart attack; wszystko jest na swoim miejscu everything is in its place; to było nie na miejscu that was out of line; być na ustach całego miasteczka be on the lips of everyone in town; być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; co dzisiaj będzie na obiad? what's for supper today?; wszystko jest pod ręką we have everything right at hand; być u steru przen. be at the wheel; no to jestem w domu (= zrozumiałem) that hits home; być w latach l. w leciech be up in one's years; być w sile wieku be in one's prime; być w opałach be in a bind; teraz wszystko jest w twoich rękach now everything is in your hands l. up to you; być w siódmym niebie be in seventh heaven; być w swoim żywiole be in one's element; być na zebraniu be at a meeting; być na wojnie be (fighting) in a war; być na studiach be at college; być na anglistyce be in the English Department; nigdy nie byłem w Chicago I've never been to Chicago; Adam jest pod pantoflem swojej żony Adam is henpecked; być nie w sosie be in a bad mood; jest gaz i woda we have gas and water; jestem takiego samego zdania I'm of the same opinion; jestem dobrej myśli I'm hoping for the best; jest mi u ciebie tak dobrze I feel so good at your place; jest mi głupio I feel stupid; to jest do niczego it's no good; być górą be on top; to nie jest czas po temu this is not the time for that; to nie jest mi na rękę this is inconvenient (for me); to nie jest po mojej myśli that's not what I intended l. what I had in mind; jestem pod wrażeniem I'm impressed; jestem bez pieniędzy I'm broke; jestem w ciąży I'm pregnant; Ewa jest przy nadziei przest. Eva is in the family way; jestem na służbie I'm on duty; byliśmy na spacerze we were taking a walk; dobrze wiesz, że jesteś na mojej łasce you know fully well that you're at my mercy; czy jesteś w stanie mnie zrozumieć? are you able to understand me?; jestem w dobrym humorze I'm in a good mood; byliśmy w kłopocie, co zrobić z... we couldn't figure out what to do with...; Ewa przez moment była w rozterce for a moment Ewa was in a dilemma; Ewa jest z Adamem w przyjaźni Ewa is friends with Adam; po czyjej jesteś stronie? whose side are you on?; Adam jest w porządku Adam is OK l. alright; to nie jest w moim guście that's not my style; jestem na bakier z gramatyką I haven't a clue about grammar; z teściową jestem na złej stopie I'm on bad terms with my mother-in-law; z prezesem jestem na ty I'm on a first name basis with the president; jestem za reformą I'm for the reform; oni są z sobą za pan brat they are on familiar terms; jestem z Ewą po słowie przest. I'm engaged to Eve.

2. ( część orzeczenia imiennego) jestem studentem I am a student; byłam piosenkarką I was a singer; będę generałem I will be a general; ta dziewczyna jest ładna that girl is pretty; samochód jest ojca that's father's car; ten długopis nie jest mój this pen isn't mine; bądź zdrów! get well!; jesteś dla mnie niczym! you mean nothing to me; on nie był sobą he wasn't himself; dwa razy dwa jest cztery two plus two is l. equals four.

3. ( w zdaniach bezosobowych) (= zdarzać się) jest piękny dzień it's a beautiful day; był kwiecień it was April; było to dość dawno it was l. happened quite a long time ago; był do ciebie telefon you had a call; było już późno it was getting late; nie ma co jeść there's nothing to eat; będzie z godzinę temu, jak... it's been an hour since...; a co będzie ze mną? what will happen to me?; ciekaw jestem, co z niego będzie I'm curious (about) what will become of him; jeżeli tak jest if it is so; być może maybe, perhaps; co będzie, to będzie come what may; co było, to było let bygones be bygones; jakoś to (w końcu) będzie thing's will turn out fine (in the end); co ci jest? what's wrong l. the matter with you?; z tej mąki nie będzie chleba it's hopeless; nie może być that's impossible; jest już po nim it's too late for him; he's done for; he's a goner l. a has-been; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr what's done is done; tak jest! exactly!, precisely!, that's right; wojsk. yes, sir!; to jest (= czyli) that is; było nie było whatever happens; no matter what (happens).

czasownik posiłkowy

1. tylko będę będziesz itd. ( w formach czasu przyszłego) will (be); będę pamiętał o tym I'll remember that; dzieci będą w ogrodzie the kids will be in the garden; będziemy śpiewać kolędy we're going to sing carols.

2. ( w formach strony biernej) dom był sprzedany za... the house was sold for...; jesteś obserwowany you are being watched; droga jest już naprawiona the road has been repaired.

- nic się nie zmieniło nothing has changed

- nic a. niczego nam nie brakuje we have everything we need

- nic a. niczego nie zapomniałeś? have you forgotten anything?

- nie dostał nic a. niczego do zjedzenia he wasn’t given anything to eat

- niczym się nie przejmował he didn’t worry about a thing

- nie znalazła nic, co mogłoby ją zainteresować she didn’t find anything that might be of interest to her

- nic nowego/szczególnego nothing new/special

- nic ważnego się nie stało nothing important happened

- nic podobnego nothing of the kind a. sort

- nic dziwnego, że… it’s no wonder that…, no wonder…

- nie ma nic łatwiejszego nothing could be simpler a. easier

- błagałem go, a on nic I begged him, but he didn’t say a word

- szukaliśmy cały dzień, i nic we were searching all day, all for nothing

- nic ci/mu do mnie a. do moich spraw it’s got nothing to do with you/him

- nic mi po takim starym rowerze an old bike like that is no use to me pot.

- nic tu po tobie you have no business being here

- nic innego nothing else

- to nic innego jak gra na zwłokę it’s just playing for time, it’s nothing other than playing for time

- nic takiego nothing important/serious

- to nic takiego, zwykłe przeziębienie it’s nothing serious, just an ordinary cold

- nic takiego się nie stało nothing really happened

- to nic never mind, it doesn’t matter

- to nic, nie martw się it’s nothing, don’t worry

- nic, nic, to tylko lekkie zadrapanie it’s nothing (at all), just a scratch

- mieć kogoś/coś za nic to not care about sb/sth

- zrobić coś z niczego to make something out of nothing

- on w niczym nie potrafi jej dorównać she outshines a. surpasses książk. him in any way

- Anna w niczym nie przypomina swojej siostry Anna is quite a. totally unlike her sister

- z niczym [przyjść, odejść] empty-handed

- odprawiono go z niczym he was sent back empty-handed

- nic nie lepszy/gorszy not a bit better/worse

- „boisz się?” – „nic a nic” a. „nic, ale to nic” ‘are you afraid?’ – ‘not a bit’ a. ‘not at all’

- całą noc nic nie spał he didn’t sleep at all the whole night

- czemu ty nic nie tańczysz? why aren’t you dancing at all?

- łzy nic tu nie pomogą it’s no use crying

- być niczym to be a nobody

- takie nic, a śmie mnie pouczać a nonentity like him telling me what to do!

- twoje dochody to kompletne nic what you earn is absolutely nothing

- „co?” – „nic, nieważne” ‘what?’ – ‘nothing, it doesn’t matter a. it’s not important’

■ być do niczego pot. [osoba] (o samopoczuciu) to be under the weather pot.; (o umiejętnościach) to be hopeless a. lousy GB pot., to be useless pot.; [film, książka] to be hopeless GB pot.; [pomysł, projekt] to be half-baked pot.

- jak nic pot. (na pewno) (as) sure as anything pot.

- jak nic się spóźni he’s bound a. sure to be late

- na nic (zbędny, niepotrzebny) fit for nothing pot.

- cała robota na nic all that work for nothing a. down the drain pot.

- „smaczne, prawda?” – „nic dodać, nic ująć” ‘tasty, isn’t it?’ – ‘you’re right there’

- mieszkanie duże, jasne, nic dodać, nic ująć a large, bright flat – just right a. perfect

- wokół nic, tylko lasy there’s nothing but forest all around

- ona nic, tylko narzeka she does nothing but complain

- nic, tylko płakać it’s enough to make you weep

- nic z tego (nie uda się) it’s no use; (nie ma mowy) nothing doing! pot., no way! pot.

- nic z tego, telefon zepsuty nothing doing, the phone’s out of order

- „chcę iść do kina” – „nic z tego, musisz odrobić lekcje” ‘I want to go to the cinema’ – ‘nothing doing, you’ve got (your) homework to do’

- niczego sobie pot. not bad (at all)

- niczego sobie facet not a bad-looking guy pot.

- niczego sobie piwo not bad beer; pretty good beer pot.

- za nic not for anything

- za nic na a. w świecie not for (all) the world; not for all the tea in China pot.

* * *

* * *

Gen. niczego Dat. niczemu Loc. i Ins. niczym

1. (= żadna rzecz) nothing; ( z innym wyrazem przeczącym) anything; nic dobrego ( o człowieku) no good, good for nothing; nic dziwnego no wonder; nic podobnego! nothing of the sort l. kind!, no way!; nic takiego nothing really; niczego sobie pot. (= całkiem niezły) not bad (at all); nic z tego (nie będzie) it's no use, nothing doing; to nic nie pomoże it's not going to help; nic ci do tego! it's none of your business!, mind your own business!; nic tu po nas we won't help here, we won't be of any use here; to nic, że przegraliśmy never mind that we lost; być do niczego be useless, be no good, be good for nothing; nic nie szkodzi never mind, it's nothing; być niczym be worthless; nic mi nie jest I'm alright, I'm O.K.; nic mu nie będzie he'll be fine l. alright l. O.K.; nic a nic not a thing; mieć kogoś/coś za nic not think much of sb/sth; nie mieć nic do powiedzenia have nothing to say; nie mieć nic do stracenia have nothing to lose; nie mieć nic przeciw komuś/czemuś have nothing against sb/sth; zrobić coś z niczego make sth out of nothing.

2. (= wcale, w najmniejszym stopniu) nothing at all, not at all; jak nic (= na pewno) for sure; (= bez trudu) without any effort, like nothing; wszystko na nic (all) for nothing; za nic (w świecie) not for anything (in the world); to nie ma nic do rzeczy that is immaterial l. irrelevant; na nic się (nie) zdać be useless; jakby l. jak gdyby (nigdy) nic as if nothing happened; nie miałem nic w ustach od tygodnia I haven't eaten for a week.

indecl. nothing; wielkie nic big (fat) zero; zupa nic kulin. milk soup with egg yolk, sugar and vanilla.

* * *

* * *

1. (= przestawać pamiętać) forget (o kimś, czymś about sb/sth); (np. kluczy) leave behind; ( o czymś przykrym) push sth to the back of one's mind, put sth behind; zapominać o czymś na chwilę set sth by; zapomnieć o dawnych urazach wipe the slate clean; nie zapomnieć komuś dobroci remember sb's kindness; nie zapomnij o obietnicy don't fail to keep your promise; nie zapominać komuś krzywdy harbor resentment at sb, bear sb a grudge; zapomnieć komuś krzywdy forgive sb a wrong; zapominać o bożym l. całym świecie be lost to the world; nie mogę o niej zapomnieć I can't get her off my mind; nie zapominaj, że... don't forget that...; czy przypadkiem o czymś nie zapomniałeś? aren't you forgetting sth?; nie zapomnieć coś zrobić be sure to do sth, keep sth in mind; nie zapomnij zamknąć drzwi be sure to lock the door; zapomnijmy o tym, co nas dzieli let's bury our differences; zapomnieć swojej kwestii teatr forget one's lines; nigdy ci tego nie zapomnę! ( wyraz wdzięczności) I will never forget what you did for me; ( groźba) you will never live that down, you shall smart from this.

2. (= zostawiać przez nieuwagę) forget, leave, leave behind.

3. (= nie zrobić przez roztargnienie) forget; na śmierć zapomniałam I clean l. plumb forgot.

4. (= tracić umiejętność) forget; zapomniałeś języka w gębie? pot. (has the) cat got your tongue?, are you tongue-tied?; dużo już zapomniał z francuskiego his French is a little rusty.

5. (= zaniedbywać) neglect ( coś zrobić to do sth); ( celowo) omit ( coś zrobić to do sth); zapomniany przez Boga God-forsaken.

forget oneself, misbehave.